De ideale burgerassemblee:
loting inzetten om burgers te betrekken bij besluitvorming
Agora wil iedereen de kans geven om op een gelijkwaardige en rechtvaardige manier deel te nemen aan politieke beslissingen. Daarom kwam de burgerbeweging op bij de verkiezingen van 2019 en behaalde een zetel in het Brussels Parlement. Pepijn Kennis gebruikte deze zetel als woordvoerder van de burgerresoluties, die tot stand kwamen tijdens de Brusselse Burgerassemblee met gelote inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Uit alle ervaring met de organisatie van deze Burgerassemblees kwam Agora.Brussels tot het ideale gelote overlegorgaan. De ideale burgerassemblee functioneert parallel aan het gekozen parlement, maar beide hebben dezelfde beslissings- en controlebevoegdheden. Die bevoegdheden zijn dus in handen van verkozen én gelote burgers.
Ontdek hieronder op welke manier burgers samen kunnen komen tot een gedragen en bindende besluitvorming. Het schema baseert zich op het document 'Implementatie van een permanent en bindend systeem voor burgeroverleg in Brussel' onderaan waar je ook de parlementaire vertaling vindt: 'Voorstel voor een verordening tot oprichting van een permanente burgerdialoog in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.'
Beslissingsproces tot eindstemming
Wat kan beter & moet anders?
Loting? Waar en hoe ?
-
Loting wordt gebruikt om de verschillende organen van het proces samen te stellen.
-
Dit overlegmodel wordt opgezet, gecontroleerd en aangestuurd door niet-verkozen burgers.
-
Voor deze gelote burgers is er politiek verlof en een eerlijke vergoeding, maar ze zijn niet verplicht om mee te doen.
Start een petitie!
gemotiveerde burgers
1
te allen tijde
1000 handtekeningen
programmeert commissies
Programmaraad
Petities doorsturen
2
1 maand
-
Burgers kunnen verzoeken indienen binnen de bevoegdheden van het Brussels Parlement.
-
Een ondersteuningsdienst staat burgers bij met hun petities en fungeert als tussenpersoon met de Programmaraad.
-
Minstens 50% van de Programmaraad bestaat uit burgers die geloot werden als lid van een Overlegcommissie.
12 à 24 gelote burgers
Analyseert binnengekomen petities
Verzamelt per onderwerp en voegt samen
Verduidelijkt de vraag en het aantal commissies
Programmeert benodigde commissies
Overlegcommissie
-
Een Overlegcommissie kan
-
een motie van wantrouwen opstarten tegen een regering
-
wetgevende teksten opmaken
-
voortbouwen op het werk van het verkozen parlement
-
hun finale voorstellen amenderen en stemmen
-
-
Er zijn twee soorten Overlegcommissies. De ad hoc commissie is vrijer qua samenstelling dan een burgercommissie, maar enkel die laatste kan het reglement van het burgeroverleg aanpassen
-
Het mandaat van commissieleden duurt 4 maand vanaf het begin van de werkzaamheden en 5 maand voor de rapporteurs (tot de finale beslissing in de plenière Agora).
4 maand
16 à 40 gelote burgers
stuurt 1 of 2 rapporteurs om het voorstel te doen
3
de Agora
-
Brengt alle Overlegcommissies samen met de verkozen parlementariërs.
-
Voorstellen van Overlegcommissies kunnen geamendeerd worden door minimaal vijf leden van de vergadering en ten minste één lid van de commissie waaruit het voorstel kwam.
-
Eindstemming met 2/3 van de aanwezige en vertegenwoordigde leden, op voorwaarde dat dit minstens 2/3 van alle burgers zijn die aan het begin van de cyclus werden geloot.
1 maand
24 à 96 gelote burgers
4
Maakt een voorstel op basis van de ontvangen vraag
Amendeert het voorstel van een Overlegcommissie
Eindstemming
Drie extra structuren in het beslissingsproces
Observatieraad
-
Stelt richtlijnen op voor, tijdens en na de verkiezing van het verkoze parlement. Voor de regering zijn ze niet bindend, maar vormen een leidraad voor de thema's die door de Programmaraad prioritair moeten worden behandeld en dus evenzeer in de Overlegcommissies.
-
Staat in voor een gewestelijke beleidsverklaring met aanbevelingen voor de instellingen van het Brussels Gewest.
6 à 12 ambtenaren
-
Bestaat uit vrijwilligers en experts die de vergaderingen observeren en rapporteren om het proces mettertijd te verbeteren.
-
Monitoren van de voorstellen van de Overlegcommissies, zodra ze zijn goedgekeurd door de Agora.
-
Moet goedkeuring verlenen aan de Programmaraad als die een Ad hoc Overlegcommissie wil samenroepen.
Mandaat van 1 jaar
Mandaat van 2 jaar
Visionnaire Agora
150 gelote burgers
Begeleidingscomité
50 ambtenaren
-
Zorgt voor logistiek, juridische haalbaarheid, analyseert de politieke context en organiseert het overleg.
-
Samengesteld uit minstens 12 juristen, 12 politicologen, 12 facilitatoren, 12 logistieke managers en 2 coördinatoren.
-
Overlegcommissies worden geleid door facilitatoren uit het Begeleidingscomité en staan garant voor een zo efficiënt en gelijkwaardig mogelijk overleg.
Ter ondersteuning van het beslissingsproces is er vast team ambtenaren. Dit Begeleidingscomité heeft de vier taken:
Organiseert de loting van Overlegcommissies en de Agora
1
Organiseeert plenière bijeenkomsten en het verloop van overlegmomenten
Advocaten, politicologen en facilitatoren sturen en oriënteren het overleg
Analyseert de politieke context en roept deskundigen op de betrokken terreinen bijeen
2
Staat in voor volmachten tijdens de stemmingen
Verantwoordelijk voor de stemming als er meer dan 10% tegen is
Burgers vervangen van zodra afwezig bij meer dan twee zittingen
3
Zorgt voor onpartijdige en expliciete informatie gedurende het hele proces
4
Bovenstaand voorstel werd in 2023 opgesteld door de werkgroep 'Assemblee' van Agora.Brussels. De bedoeling was om een ideaal overlegmodel uit te tekenen dat burgers wetgevende macht geeft. Het resultaat wil inspireren tot democratische vernieuwing, maar is utopisch binnen het huidig grondwettelijk kader.
Op basis van bovenstaande utopie verzorgde Agora.Brussels ook een versie die in de huidige juridische context wel haalbaar is en op 5 mars 2024 werd ingediend in het Brussels Parlement.